استويوزيد Steviosid يا قند تهيه شده از گياه استويا ۳۰۰ بار شيرينتر از قند ساخارز تهيه شده از چغندر است. اساس ساختماني اين ماده شيرين كه از برگهاي گياه استويا ريباوديانا تهيه ميشود، بر پايه مولكولهاي پيچيده الكلي تركيبي با واحدهاي ساختماني گلوكز ميباشد. اين مولكولها باعث شيريني بيش از حد گياه مزبور شده و به اين ترتيب آن را از زيان آفات نباتي در امان ميدارند. دكتر رالف پوده متخصص علم كشاورزي از دانشگاه بن در مورد كشت اين گياه تحقيقات گستردهاي انجام داده و خواص مثبت آن را اينگونه وصف ميكند: "اولاً اثر آن به عنوان يك دارو، پيش از همه براي افراد مبتلا به بيماري قند است. همچنين آزمايشات نشان دادهاند كه به كمك اين ماده ميتوان با بيماريهاي پوستي مبارزه كرد و مقادير زياد آن را در مقابله با پوسيدگي دندان به كار گرفت.
مطالعات گستردهاي در ژاپن، چين و كره در اين زمينه انجام گرفتهاند. از سوي ديگر اين گياه نوع ديگري از مواد مشابه شيرين را در خود جاي داده است.
مقدار كمتر از نيم گرم از قند گياه استويا بدون داشتن كالري، ميتواند مصرف روزانه يك فرد اروپايي، يعني رقم ميانگين ۱۳۰ گرم را تامين نمايد. آنچه كه در كشورهاي آسيايي مدتهاست ارزش خود را نشان داده است، بايستي اينك همچنين در اروپا به كار گرفته شود. اما اين گياه چند ساله، كه موطن آن امريكاي لاتين است، نميتواند به سادگي در شمال اروپا كاشته شود. استويا در آب و هواي بومي خود، هر ساله قابل بهرهبرداري است. اما در دماي زير صفر اروپا، دچار سرمازدگي شده و به همين علت، بايد هر سال مجدداً كشت گردد. به همين دليل دكتر پوده قصد دارد گونههاي مقاومتر اين گياه در برابر يخبندان و سرما را در گلخانههاي مخصوص، با دماي قابل كنترل به صورت هدفمند پرورش دهد.
دكتر پوده ميگويد: "از اين مطالعات نتيجه ميگيريم كه آيا شرايط آب و هوايي گوناگون به رشد اين گياه كمك كرده يا براي آن زيانآور است. به اين ترتيب كه شمار اندكي از گياهان جوان در قفسههاي كوچك و با تغيير درجه به درجه دما، مورد آزمون قرار ميگيرد. سپس بررسي ميگردد كه آيا آنها در مقابل سرما مقاومند و در عين حال آيا از قند بيشتري برخوردارند يا نه."
براي اينكه كشت گياه استويا از هماكنون در اروپا ممكن گردد، دكتر رالف پوده فنآوري جديدي براي كشت اين گياه به كار ميگيرد. كه بايستي كار پرورش و تكثير گياهان ثمردهنده را بهبود بخشد. به گفته او: " از آنجايي كه گياه استويا را تا كنون از طريق قلمههاي كوچك تهيه شده از گياهان مسنتر تكثير ميكرديم و اين عمل بسيار دشوار است، به نتيجه خوبي نميرسيديم. به همين دليل اكنون از راه تكثير بافت گياهي، در اين جهت تلاش ميكنيم. در اين روش تنها چند سلول از گياه مادر گرفته ميشوند كه در يك محلول تغذيهكننده قرار ميگيرند. در اين محيط ابتدا بخشهاي فوقاني گياه استويا رشد ميكنند. اين جوانهها سپس با احتياط تمام به يك محيط مغذي ديگر انتقال يافته و در آن ريشه ميدوانند. نهالهاي به دست آمده از اين طريق، رشد خود را در گلخانههاي مخصوص ادامه ميدهند. به اين ترتيب ميتوان از يك گياه يك ميليون نهال مشابه به دست آورد. اما پيش از آنكه كشت گسترده گياه استويا در اروپا ممكن گردد، كميته كارشناسان، بايستي به بررسي آن و تاثيرش بر بدن انسانها بپردازد.
محمد علي اردهالي
نماينده انحصاري فروش استويا پك در ايران
09122237381
ماده كريستالي سفيد رنگي كه بعنوان شكر مي شناسيم، يك ماده مصنوعي و فرآيند شده است كه اغلب از نيشكر يا چغندر قند بدست مي آيد. قند موجود در نيشكر و چغندر قند بعد از جداسازي تمام املاح، ويتامين ها، پروتئين، آنزيم و ساير مواد مغذي مفيد، دركارخانه تصفيه شده و به ساكاروز خالص تبديل مي شود.
چيزي كه بعد از فرآيند باقي مي ماند، ماده مصنوعي غليظ شده اي است كه استفاده از آن فايده اي براي بدن ندارد.
شكر يك ماده ي اعتياد آور است
مهمترين دلا يلي كه نشان مي دهند شكر از هر سم، دارو و يا ماده ي مخدري خطرناك تر است، عبارتند از:
1- هنگامي كه شكر را يك نوع ماده غذايي بدانيم و مقادير زيادي از آن را مصرف كنيم.
2- از روزي كه نوزاد متولد مي شود و درغذاي تكميلي او شكر مي ريزيم، اثرات مضر آن شروع مي شود. حتي اگر مادر شكر مصرف كند، شير او به اين ماده آغشته مي شود.
3- تقريباً 95 درصد افراد با درجات مختلفي به مصرف شكر معتاد هستند.
ميزان مصرف شكر خيلي بالاست:
معياري كه نشان مي دهد يك ماده براي بدن مفيد يا مضر است، مقداري است كه بدن از آن ماده استفاده مي كند. مثالي را در اين باره براي شما بيان مي كنيم : همه ما مي دانيم زهر مار زنگي، مار كبرا و ساير مارهاي سمي در انسان كشنده است. سم بعضي از مارها كمتر از چند ثانيه انسان را مي كشد. با اين حال، از سم مار براي كارهاي پزشكي استفاده مي شود، البته در مقادير كم.
با اينكه شكر براي هزاران سال در اطراف دنيا در مقادير كم استفاده مي شد، ولي ناشناخته بود و بخش كوچكي از برنامه غذايي تمدن هاي اوليه مثل مصر، يونان و روم را تشكيل مي داد. با اينكه يوناني ها براي هر چيزي يك كلمه داشتند، هيچ لغتي براي شكر نداشتند. حتي در اروپاي قرون وسطي ناشناخته بود و فقط به مقادير خيلي كم براي طعم دادن به غذاهاي سلطنتي مصرف مي شد.
مضرات مصرف شكر:
شكر براي سلامتي بدن خيلي مضر است زيرا، يك ماده سمي براي بدن محسوب مي شود.كه در طولاني مدت، عوارض خود را نشان مي دهد. در زير به بيان مضرات مصرف شكر مي پردازيم :
1- شكر نقش عمده اي در پوسيدگي دندان ها دارد.( ايجاد حفره در دندان، خونريزي لثه، تخريب استحكام استخواني و از دست دادن دندان ها)
2- عامل اصلي ديابت است ( كاهش و افزايش قند خون)
3- در ايجاد بيمارهاي قلبي، تصلب شرائين، بيماري هاي روحي، افسردگي، پيري، فشارخون بالا و سرطان نقش دارد.
4- باعث عدم تعادل هورموني بدن و آسيب به غدد داخلي بدن مثل غدد فوق كليوي و لوزالمعده مي شود كه ميزان قند خون را تا حدود زيادي تحت تأثير قرار مي دهد.
5- باعث خستگي مزمن مي شود.
6- باعث افراط در خوردن مواد غذايي در افرادي مي شود كه دچار پرخوري عصبي (بوليميا) هستند.
7- افزايش علائم سندرم پيش از قاعدگي
8- افزايش فعاليت در 50 درصد كودكان
9- افزايش اضطراب و كج خلقي
10- علائم اضطراب و ترس را در خانم هاي حساس تشديد مي كند
11- كاهش وزن را در افراد چاق مشكل مي سازد زيرا با مصرف زياد قند، مقدار انسولين خون افزايش مي يابد كه اين منجر به افزايش ذخيره كربوهيدرات و چربي در بدن مي شود
امروزه استفاده از شيرين كننده هاي طبيعي به ويژه اگر افراد مبتلا به ديابت نيز بتوانند از آنها مصرف نمايند، اهميت زيادي پيدا نموده اند. در اين ميان استويا (Stevia rebaudiana Bertoni) گياهي بوته اي از تيره Asteraceae است كه ارتفاع آن به يك متر نيز مي رسد. برگهاي گياه استويا داراي ديترپن گليكوزيد هايي از جمله stevioside و (A, B, C, D,E) rebaudioside و dudoside است كه بيش از 300 بار از سوكروز شيرين ترند. تمام اينها داراي ساختار شيميايي مشابهي ((steviol هستند اما از نظر كربوهيدرات متصل به كربن شماره 13 و 19 با هم متفاوتند.
بيشترين تركيب موجود در برگ خشك استويا، استويوزايد و ريبوديوزايد A است كه تا بيش از 10% وزن خشك برگ را تشكيل مي دهند. گياه استويا بومي نواحي شمالي آمريكاي جنوبي است و به طور وحشي در سرزمين هاي بلند مناطق مرزي بين برزيل و پاراگوئه مي رويد و در آن مناطق به گياه برگ عسلي (honey leaf) معروف است.
به دليل خاصيت شيرين كنندگي و درماني برگ استويا، اين گياه به شدت از نظر اقتصادي و علمي مورد توجه قرار دارد. ژاپن اولين كشورآسيايي بود كه در سال 1970 از استويوزايد به عنوان شيرين كننده در صنايع غذايي و دارويي استفاده كرد. پس از آن كشت استويا در چين، مالزي، سنگاپور، كره جنوبي، تايوان و تايلند گسترش يافت. اين گياه در امريكا، كانادا و اروپا نيز رشد مي كند. استفاده از تركيبات موجود در استويا به دليل نقش آن در حفظ سلامتي و كنترل ديابت به طور گسترده اي در حال افزايش است و مي رود كه به تدريج جايگزين سوكروز (شكر معمولي) شود. بر اساس آمارهاي رسمي بيش از 8 ميليون بيمار ديابتي شناخته شده در كشور وجود دارد. شواهد نشان مي دهد كه تعداد واقعي بيماران مبتلا به ديابت، بيش از دو برابر تعداد شناخته شده باشد. بنابراين در چنين شرايطي علاوه بر افزايش مرگ و مير و ناتواني هاي جسمي، حجم عظيمي از منابع مالي كشور صرف تامين دارو، هزينه بيمارستان و درمان مي شود. با توجه به مصرف سرانه بالاي شكر در كشور، مي توان با استخراج استويوزايد و استفاده از آن در كارخانه هاي توليد كننده نوشابه، كمپوت، شيريني و دارويي تا حد قابل توجهي عوارض و خسارت جبران ناپذير مصرف شكر را كاهش داد. استويا فاقد سيكلامات كلسيم، ساخارين و آسپارتام است و كالري توليد نمي كند. اين گياه براي افراد مبتلا به ديابت مضر نيست زيرا اثري بر ميزان قند خون ندارد. به علاوه، بر خلاف برخي از شيرين كننده هاي مصنوعي فاقد عوارض كليوي و عصبي است.
همانطوريكه كه قبلا ذكر شد استفاده وسيع از استويوزايد در صنايع غذايي و دارويي كشورهاي ژاپن، كره جنوبي، برزيل مور تاييد رسمي قرار گرفته است. در امريكا نيز به صورت افزودني استفاده مي شود. در اروپا نيز از سال 2006 مصرف آن به صورت افزودني مورد تاييد قرار گرفته است. از اين مواد شيرين كننده در محصولات غذايي متنوعي از جمله غذاهاي خشك شده دريايي، انواع سس ها، نوشابه ها، كمپوت، آدامس، بستني، خميردندان و دهان شوي استفاده مي شود. گلهاي گياهان استويا عموما داراي خود ناسازگاري بوده و بذر توليد نمي نمايند و در صورت توليد بذر هم بذرهاي گياه استويا درصد بسيار پاييني از جوانهزني را از خود نشان ميدهند. بهعلاوه تكثير از طريق بذر امكان توليد جمعيتهاي همسان را فراهم نكرده و موجب تغييرات زيادي از جمله در ميزان شيريني برگ ها مي شود. تكثير رويشي گياه نيز به دليل نياز به شرايط ويژه و تعداد اندك گياهان توليد شده از يك گياه، داراي محدوديت است. لذا كشت بافت تنها راه جايگزين براي تكثير سريع و انبوه گياه استويا معرفي شده است. با اين حال ميزان قندهاي موجود در اين گياه تابع شرايط كشت و برداشت است كه از آن جمله مي توان به منطقه كشت، ميزان آب مصرفي، نوع آبياري، نوع و تراكم كشت، سيستم برداشت و خشك كردن آن اشاره نمود. آزمايش هاي اوليه نشان داد كه آب و هواي استان گيلان براي كشت اين گياه بسيار مناسب است.
نماينده فروش شكر استويا از شركت استويا پك جهت مصرف در صنايع ايران
محمد علي اردهالي
09122237381
نوشابه هاي شيرين شده با استويا در نيوزلند راه اندازي شد. (ششم نوامبر 2009)
شركت نوشابه سازي "Frucor" نيوزلند با استفاده از شيرين كننده مكمل "استويا" كه از برگ گياه استويا تشكيل شده است . خط توليد نوشابه خود را راه اندازي نموده است.
معاونت فروش اين شركت در مناطق اقيانوس آرام و آسيا "آقاي كريس هريسون" اعلام نمود : ما خوشحاليم كه شركت "Frucor" نقش مهمي را در اين حركت بزرگ كه عبارتست از تاكيد و پشتيباني از مصرف رو به رشد "استويا" در صنايع غذايي و آشاميدني در آسيا و اقيانوسيه ايفا كنيم.
يكي از مقامات سازمان ايمني غذاي نيوزلند "آقاي جان ون دن يون كن" به نشريه "Foodnavigator" اعلام نمود .كه " استويول گليكوزيد " به عنوان شيرين كننده با غلظت بالا در سال 2008 مورد تائيد كميته مشترك متخصصين افزودني هاي سازمان بهداشت جهاني(WHO) و سازمان غذا ودارو(FAO) قرار گرفته است.
اين مقام اعلام نمود : هيچ مصوبه اي براي استفاده نوع برند خاص محصولات استويا مورد نياز نيست .
تهيه شده توسط محمدعلي اردهالي
نماينده انحصاري شركت استويا پك در ايران
09122237381